Bình Định: An Nhơn - Vùng đất mai vàng

Thị xã An Nhơn, thuộc tỉnh Bình Định, nổi tiếng là vùng đất mai vàng, nơi những cánh mai bắt đầu chớm nở để đón chào Tết Canh Tý 2020. Tại đây, các làng mai như Háo Đức và Thanh Liêm trở nên nhộn nhịp với lượng khách mua mai đến từ khắp nơi trong cả nước. Năm nay, thị xã An Nhơn lần đầu tổ chức Hội thi mai vàng mừng xuân Canh Tý để khẳng định thương hiệu mai vàng của vùng đất võ trời văn.

Mai vàng từ lâu đã trở thành biểu tượng của sự may mắn và thịnh vượng, là loài hoa không thể thiếu trong dịp Tết cổ truyền, đặc biệt đối với người dân phương Nam. Ở Bình Định, vào những năm 80 của thế kỷ trước, những người chơi cây cảnh ở xã Nhơn An, thị xã An Nhơn, đã bắt đầu sưu tầm, nghiên cứu và lai tạo giống mai vàng giảo cà mau nhiều cánh, tạo ra các dáng thế độc đáo và khả năng nở hoa đúng dịp Tết. Những nỗ lực này đã đặt nền móng cho việc phát triển ngành trồng mai tại An Nhơn.

Nhờ có nhiều người trồng mai, thị xã An Nhơn dần dần hình thành những làng nghề trồng mai, bắt đầu từ xã Nhơn An, sau đó lan rộng sang các vùng lân cận. Sau nhiều năm xây dựng và phát triển, hiện nay thị xã An Nhơn có gần 1.500 hộ trồng mai vàng, với khoảng 1,5 triệu chậu mai vào "tuổi ra chợ" trên diện tích 145 ha. Các xã như Nhơn An, Nhơn Phong, Nhơn Hậu, Nhơn Hạnh, Nhơn Khánh, Nhơn Mỹ và 5 phường khác của thị xã An Nhơn đã trở thành trung tâm trồng mai vàng lớn nhất miền Trung.

Với quy mô và sự phát triển mạnh mẽ, nhãn hiệu mai vàng Nhơn An đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp giấy chứng nhận vào năm 2012, khẳng định vị thế của thương hiệu mai vàng An Nhơn. Sự công nhận này không chỉ là niềm tự hào của người dân An Nhơn mà còn mở ra nhiều cơ hội phát triển kinh tế và du lịch cho vùng đất này.

Với truyền thống và danh tiếng của mình, vùng đất mai vàng An Nhơn ngày càng thu hút du khách và người yêu thích cây cảnh đến tham quan và mua sắm. Chợ mai vàng tấp nập vào dịp cuối năm, khi những cánh mai bắt đầu nở rộ, tạo nên không khí náo nhiệt và tràn đầy sắc xuân. Những người yêu mai vàng đến đây không chỉ để mua hoa mai cho dịp Tết mà còn để cảm nhận sự ấm áp và niềm vui từ cộng đồng trồng mai vàng tại vùng đất đặc biệt này.

Vào những ngày giáp Tết Canh Tý 2020, mai vàng bắt đầu chớm nở, mang theo không khí mùa xuân đến khắp nơi. Tại thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định, các nhà vườn và nghệ nhân trồng mai đã tập kết mai để bày bán trên mặt đường Quốc lộ 1A, tạo nên một cảnh tượng đẹp mắt và đầy màu sắc. Màu vàng hoa mai tràn ngập trên cung đường quốc lộ, hòa cùng màu xanh của cánh đồng, làm cho du khách và khách mua mai không khỏi ngỡ ngàng trước vẻ đẹp rực rỡ của trời đất khi đi ngang qua vùng đất An Nhơn.

Mai vàng An Nhơn năm nay không chỉ có những thế dáng truyền thống như trực, nghiêng, xiên, và lùm, mà còn có những tuyệt tác đại lão mai khiến người chơi mai say mê. Những khách sành mai lại đặc biệt thích và ưa chuộng mai bonsai, bởi dáng vẻ nhỏ nhắn, ngọt ngào, uốn cong theo nhiều thế độc đáo. Những cây bonsai này được trồng trong các loại chậu cây mai với chất liệu, hình dáng, kích thước, và mẫu mã đa dạng, tạo nên sự phong phú và đa sắc màu cho làng mai vàng An Nhơn, làm say đắm lòng người yêu mai.

Ông Tạ Duy Hiền, một người bán mai tại đây, cho biết giá mai năm nay dao động từ 500.000 đến 700.000 đồng cho mỗi chậu mai truyền thống. Trong khi đó, mai mini, hay còn gọi là mai bonsai, có giá từ 20 triệu đến 180 triệu đồng/chậu, tùy thuộc vào kích thước và độ hiếm của nó. Tuy nhiên, việc bán mai vẫn diễn ra chậm, và chỉ đến ngày 25 tháng Chạp, khách mua mới đông đúc hơn.

Nghề trồng mai vàng là một công việc đòi hỏi nhiều công sức và kiên nhẫn. Ông Hiền chia sẻ rằng người trồng mai phải làm việc không ngừng nghỉ, thường phải thức đêm trông mai và dựng lều bạt, chong đèn bán mai vào ban đêm. Cả ngày, họ không rời khỏi cây mai, sống cùng mai và chỉ kiếm được lợi nhuận hơn 10 triệu đồng sau cả mùa Tết.

Dù vất vả, tình yêu và sự đam mê với mai vàng vẫn là động lực để những nghệ nhân và người trồng mai tiếp tục công việc của mình. Sự xuất hiện của những cây mai vàng chớm nở trên đường Quốc lộ 1A là minh chứng cho sự cống hiến không mệt mỏi của họ, tạo nên bầu không khí rộn ràng, tràn đầy sắc xuân cho cả vùng đất An Nhơn.

Ông Trần Xuân Quang, một người trồng mai ở xã Nhơn An, chia sẻ rằng so với các năm trước, lượng khách mua mai năm nay chưa nhiều. Những chậu mai có giá trung bình từ 500 ngàn đến 1 triệu đồng/chậu, nhưng xu hướng hiện tại, khách hàng thích mai bonsai hơn vì chậu mai nhẹ, nhỏ và dễ di chuyển, mặc dù giá thành của mai bonsai lại cao hơn. Ông Quang cho biết, trước đây ông làm xây dựng nhưng đã chuyển sang trồng mai khoảng 15 năm. Để tạo dáng cho cây mai, ông thường chọn các dáng trực, dáng lùm. Trồng mai là công việc vất vả, mọi công đoạn từ mua tre, chặt tre, bón phân, làm cỏ, xới gốc đều phải thực hiện hàng ngày. Một cây mai muốn đem ra bán phải mất ít nhất bốn năm. Ông Quang trồng mai để vui tuổi già, chăm sóc mai quanh năm, không thể rời xa vườn quá lâu vì mai cần được chăm sóc liên tục. Với vườn mai khoảng 1.000 cây, qua dịp Tết, gia đình ông có thể thu về vài trăm triệu đồng.

Nhằm quảng bá sản phẩm làng nghề mai truyền thống, thị xã An Nhơn đã tổ chức Hội thi mai vàng An Nhơn Xuân Canh Tý năm 2020, thu hút hàng trăm nghệ nhân và chủ nhà vườn tham dự, với gần 1.000 tác phẩm mai vàng tranh tài. Kết quả, tác phẩm mai vàng "Nét xưa Bình Định" của nghệ nhân Nguyễn Xuân Hà đã xuất sắc đoạt huy chương Vàng, trong khi tác phẩm mai vàng "Dáng vũ nữ chân dài" của nghệ nhân Nguyễn Văn Hồng đoạt huy chương Bạc. Hội thi không chỉ tôn vinh những tác phẩm mai vàng đẹp mà còn tạo cơ hội trao đổi kiến thức về các đặc điểm nhận dạng giống mai vũ nữ chân dài , mua bán và quảng bá sản phẩm mai vàng An Nhơn đến với đông đảo khách hàng và du khách.

Để mai vàng An Nhơn phát triển trong tương lai, UBND tỉnh Bình Định đã ban hành Quyết định số 3553 vào ngày 2/10/2019, phê duyệt chủ trương đầu tư xây dựng các hạng mục công trình thuộc Đề án Phát triển làng sản xuất cây Mai vàng Nhơn An tại xã Nhơn An và Nhơn Phong, do thị xã An Nhơn làm chủ đầu tư, với tổng mức đầu tư dự kiến là 46.753.321.000 đồng. Dự án này được thiết kế để phát huy giá trị lịch sử và văn hóa của làng nghề sản xuất mai vàng Nhơn An, đồng thời phát triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật để hỗ trợ tiềm năng sản xuất và dịch vụ du lịch làng nghề. Điều này góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của xã Nhơn An, nơi được quy hoạch thành phường, và xã Nhơn Phong, nơi đang xây dựng nông thôn mới nâng cao và kiểu mẫu.

Dự án sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho người trồng mai, đồng thời quảng bá thương hiệu mai vàng An Nhơn đến với nhiều người hơn nữa. Sự kết hợp giữa sản xuất cây cảnh và dịch vụ du lịch làng nghề hứa hẹn sẽ mang đến nhiều cơ hội phát triển bền vững cho cả thị xã An Nhơn và các khu vực lân cận